Od smyka do zawodnika - Unifikacja procesu szkolenia

Niezwykłe osiągnięcia są wytworem bardzo wielu czynników. Doskonałości i talentu człowieka, dobrodziejstwa natury i okoliczności, organizacji i pomocy ze strony nauki oraz techniki. Nic jednak nie staje się samoistnie. Należy zbierać porozrzucaną wiedzę, przesiać ją przez sito przydatności do naszej dziedziny i dostarczać trenerom w przystępnej, zunifikowanej formie.

Teoria treningu szczególnie wnikliwie odnosi się dzisiaj do pierwszych etapów kariery sportowej - szkolenia dzieci i młodzieży. Nie można traktować go w oderwaniu, lecz tylko w aspekcie stopnia osiągnięcia celów etapowych na drodze do mistrzostwa sportowego w wieku dojrzałym. Stawia to przed treningiem określone wymagania w zakresie stopniowego, wszechstronnego, a później ukierunkowanego kształtowania potencjału ruchowego - przygotowania do późniejszej specjalizacji w wybranej siatkówce. Stawia to przed treningiem określone wymagania w zakresie stopniowego, wszechstronnego, a później ukierunkowanego kształtowania potencjału ruchowego - przygotowania do późniejszej specjalizacji w wybranej dyscyplinie czy konkurencji. Sport systematycznie się rozwija, ale nic jednak nie staje się samoistnie. Najpierw musi coś istnieć, aby później można było to doskonalić. Aby był rozwój to najpierw muszą być solidne podstawy.

Trener nie może „wbijać” zawodnika w pewien z góry przyjęty wzorzec techniczno-taktyczny, musi w toku treningu uwzględniać osobowość ucznia, ale z drugiej strony zawodnik musi (o czym się nieraz zapomina) dostosować się w pewien sposób do cech osobowości trenera, do jego koncepcji szkoleniowych i metod. Niezmiernie ważnym czynnikiem w stosowaniu zasady indywidualizacji jest określenie stosunku zawodnika do sportu, piłki siatkowej, treningu i walki.
Nieodzownymi warunkami wielkich osiągnięć w piłce siatkowej są: silny typ układu nerwowego, niski poziom lęku oraz duża odporność na sytuacje trudne i stany zagrożenia.

Cele i zadania poszczególnych etapów szkolenia.

Należy zachować właściwe i odpowiednie proporcje między kształtowaniem wartości dodatnich, a usuwaniem błędów; zwracanie przesad nie dużej uwagi i poświęcanie wiele czasu i energii na usuwanie nie istotnych błędów lub błędów, których się nie da usunąć jest zabiegiem niecelowym, prowadzącym do wyszkolenia „poprawnego średniaka”, a nie wielkiego mistrza.

1. Na jakie etapy należy podzielić okres szkolenia dzieci i młodzieży, aby były one dostosowane do ich wieku rozwojowego jak również uwzględniały obowiązujące rozgrywki i naukę.
2. Jakie powinny być ogólne hasła obrazujące cele i zadania na danym etapie.
3. Jakie preferencje techniczne powinny być uwzględniane na poszczególnych etapach.
4. Jaka baza taktyczna powinna być punktem wyjścia do pracy na poszczególnych etapach.
5. Jaki zakres materiału powinien być przyswojony na danym etapie.

Czego ma dotyczyć unifikacja?

1. Określenia celów i zadań na poszczególnych etapach szkolenia.
2. Systemu: naborów, selekcji, kontroli.
3. Zróżnicowania struktury treningu na poszczególnych etapach.
4. Systemu współzawodnictwa sportowego i jego roli na danym etapie szkolenia.
5. Modelu technicznego, systematyki i metodyki ćwiczeń oraz nazewnictwa.

Sport dzieci i młodzieży, niezależnie od programowych celów perspektywicznego kształtowania najwyższego poziomu sportowego, jest przede wszystkim procesem wychowawczym.

Dr Edward Superlak
Zbigniew Krzyżanowski
Grzegorz Ryś